Hilversum,
19
mei
2021
|
14:58
Europe/Amsterdam

ZEMBLA: 'OUD, MAAR GEEN DOR HOUT'

Bescherm kwetsbare ouderen en houd je aan de maatregelen. Dat is het devies van het kabinet als de coronapandemie uitbreekt. De solidariteit is groot, maar al snel komen er barsten in. Op radio, tv en in de kranten klinkt telkens de vraag: is de prijs die de maatschappij daarvoor betaalt niet te hoog? Slaat de balans niet te ver door naar het beschermen van ouderen? Het debat verscherpt. En de solidariteit waar het kabinet toe oproept, wordt steeds minder vanzelfsprekend. In de uitzending ‘Oud, maar geen dor hout’ onderzoekt Zembla waarom het debat zo hard wordt gevoerd en wat dit bij ouderen teweegbrengt. 

Op radio en televisie zijn discussies of jongeren niet te veel moeten opgeven voor ouderen, zodat die een paar jaar extra kunnen leven. De meeste ophef ontstaat wanneer Marianne Zwagerman in haar column bij BNR Nieuwsradio ouderen vergelijkt met dor hout, waar het coronavirus als een zeis door gaat. “De welvaart van onze kinderen gaat naar de klote uit onvermogen te accepteren dat oude mensen een keer dood moeten.” Fokke van den Bosch (89) hierover: “We hebben allemaal te lijden onder die coronacrisis. Jong en oud. En dan zou je eigenlijk moeten zeggen: nou, dan moet die oudere maar kiezen voor de dood, zodat jong door kan gaan met leven. Ja, maar zo werkt het niet!” Léonore Berntsen (73) maakt zich zorgen over de column van Zwagerman: “Ik hoop dat niet de maatschappij gaat uitmaken wanneer ik richting kerkhof moet.”

Zelfbeeld van ouderen
Naarmate de coronacrisis langer duurt, gaan veel ouderen zich storen aan de term “kwetsbare oudere”. Het doet iets met hun zelfbeeld. “Kwetsbare ouderen, daar moet je voorzichtig mee zijn, daar moet je afstand van houden. Het leek net alsof ik een besmettelijke ziekte had”, vertelt Léonore Berntsen in Zembla. Oud en kwetsbaar “dat is iemand met een rollator, iemand die thuis moet zitten en afhankelijk is”, zegt Leonie van Aerde (80), die alles nog zelf doet. Volgens antropoloog Jolanda Lindenberg van de Leyden Academy was het beter geweest om te zeggen dat ouderen een verhoogd risico lopen. “Dat lijkt een heel subtiel verschil, maar het is voor veel mensen een heel belangrijk verschil.”

Niet alleen afhankelijkheid en kwetsbaarheid wordt als iets negatief gezien, oud zijn überhaupt, stelt Lindenberg. Bep van den Bosch (86) in Zembla: Oude mensen, wij zijn helemaal nog geen oude mensen. We kunnen nog zoveel! Wij zijn nog gewoon zoals we zijn.” Haar echtgenoot, Fokke van den Bosch (89): Wij zijn de kostenpost voor de jeugd wordt er gezegd, en dat is het. Maar die jeugd vergeet dat wij een generatie zijn die gezorgd hebben dat zij nou in deze weelde kunnen leven. Want wij hebben vanaf het begin na de oorlog Nederland weten op te bouwen.”

Waardevol onderdeel
Lindenberg: Mensen zijn niet graag oud. Dat heeft ook te maken met de status die wij aan ouderen geven. Dat ouderen geen waardevol onderdeel van onze maatschappij zijn. Ouderen na hun pensioenleeftijd, dat kóst alleen maar geld. Dat is een beetje een maatschappelijke tendens, denk ik. Dat je dus gaat kijken naar wat iemand oplevert. En wat dan de productiewaarde van iemand is.”Kijk, dit is een wedstrijd tussen een virus en de mensheid”, vertelt bioloog Midas Dekkers in Zembla. Hij schreef het boek ‘De vergankelijkheid’, een cultuurhistorische studie over ouderdom bij mens en dier. “En als bioloog, denk ik: goed zo. Zie je wel, de biologische wetten, die kloppen. Maar helaas: deze wedstrijd, daar maak ik zelf deel van uit. Daar kan ik zelf slachtoffer van worden. Ik leef, neem ik aan, maar één keer en het meeste is al op. Dus dat kleine beetje wat mij nog rest daar klamp ik mij aan vast, als een muis in een overstroomd weiland aan een tarwe-aar.”

Oud, maar geen dor hout - donderdag 20 mei om 20.25 uur bij BNNVARA op NPO 2. Herhaling: donderdag 27 mei – 9.30 uur – NPO 2.

Voor meer informatie
Neem contact op met: Nicolien Herblot of Els Knaapen.